ملاقات سه جانبه سران دول آذربايجان، ايران و روسيه در شهر باكو برگزار گرديد

ملاقات سه جانبه سران دول آذربايجان، ايران و روسيه در شهر باكو برگزار گرديد.

در مركز بنياد حيدر علي اف در شهر باكو ملاقات سه جانبه سران، ميان الهام علي اف رئيس جمهور جمهوري آذربايجان، حسن روحاني رئيس جمهوري اسلامي ايران و ولاديمير پوتين رئيس جمهوری فدراسيون روسيه برگزار گرديد.

 قبل از ملاقات سران، روساي جمهوري عكس مشترك گرفتند.

 سپس سران دولت­ها بيانات خود را ارائه كردند.

 بيانات الهام علي اف رئيس جمهور جمهوري آذربايجان

 -روساي جمهور محترم

 مهمانان گرامي                

 حضار گرامي،

 ابتدا، صميمانه به تمامي مهمانان خير مقدم عرض مي نمايم. به آذربايجان خوش­ آمديد. امروز براي اولين بار در تاريخ، میان رؤساي جمهور آذربايجان، ايران و روسيه در باكو ملاقات سه جانبه برگزار مي ­گردد. اين يك اتفاق تاريخي مي ­باشد. امروز ميان سه كشور شكل جديدي از همكاري به وجود مي آيد. به جهت قبول دعوت اينجانب و شركت در ملاقات سران از رئيس جمهور پوتين و رئيس جمهور روحاني كمال تشكر را دارم.

 ياداوري مي­ كنم، در ماه آوريل امسال با ابتكار آذربايجان وزراي امور خارجه سه كشور در باكو ملاقات نمودند. اطمينان دارم امروز ملاقات سران موجب جهشي جديد در همكاري­ هاي منطقه اي خواهد شد.

 تاريخ و جغرافياي مشترك موجب همبستگي مردم ما كه در طول قرن ­ها كنار يكديگر زندگي كرده اند مي­ شود. آذربايجان با ايران و همچنين با روسيه روابط دوستي نزديکي ايجاد مي ­كند. اين روابط در سال هاي اخير بيش از پيش توسعه يافته و به سطح مشاركت استراتژيك ارتقاء پيدا كرده است.

 ايران، روسيه و آذربايجان در چار چوب همكاري­ هاي بين المللي همكاري موفقيت آميزي مي­ كنند. كشور های ما در سازمان ملل متحد و ساير سازمان ­ها يكديگر را حمايت مي­ نمايند. آذربايجان با ايران در چار چوب سازمان همكاري اسلامي و سازمان همكاري اقتصادي و با روسيه در چارچوب  سازمان همكاري امنيت اروپا ،كشورهاي مشترك­ المنافع، شوراي اروپا، سازمان همكاري اقتصادي درياي سياه با موفقيت همكاري می­ کند. سه كشور در سازمان هايي كه نام بردم همیشه يكديگر را حمايت مي­ نمايند.

 آذربايجان مخالف تحريم هاي بين المللي وضع شده عليه ايران و روسيه بوده و به كرٍّات موضع خود را آشكارا اعلام کرده است. آذربايجان سياست مستقلی را پیش می برد. اين سياست بر اساس قواعد حقوق بين الملل، عدالت و خواست ملي كشور مي­ باشد. روابط نزديك با همسايگان پاسخ كاملي به خواست های ملي ما مي ­دهد.

 ايران و روسيه به تماميت ارضي، استقلال و حق حاكميت آذربايجان احترام می­ گذارند. هر دو كشور به كرِّات حل و فصل مناقشه ارمنستان  آذربایجان قره باغ كوهستاني را در چارچوب حقوق بين الملل بيان كرده ­اند.

 جامعه و سازمان هاي بين المللي تماميت ارضي آذربايجان را به رسميت شناخته و از حاميان حل و فصل مناقشه متناسب با قواعد حقوق بين الملل و به شكل عادلانه مي­ باشند. سازمان ملل متحد، جنبش عدم تعهد، سازمان همکاری امنیت اروپا، سازمان همكاري اسلامي و ساير سازمان هاي بين المللي به شكل متحد از تماميت ارضي آذربايجان حمايت می ­کنند. در رابطه با مناقشه وضعيت موجود قابل قبول نيست. مناقشه بايد متناسب با قواعد حقوق بين الملل و در چارچوب تماميت ارضي آذربايجان حل و فصل شود. در وحله اول براي حل مناقشه بايد اراضي اشغالی آذربايجان آزاد شوند.

 سال هاي طولاني است كه تماميت ارضي آذربايجان نقض شده است، 20 درصد از خاك ما تحت اشغال مي باشد. بيش از يك ميليون آذربايجاني از اين اشغال رنج مي­ برند. شوراي امنيت سازمان ملل در ارتباط با مناقشه چهار قطع نامه پذيرفته است. در اين قطع نامه ­ها خروج بي­ قيد و شرط نيروهاي مسلح ارمني از اراضي اشغال شده خواسته شده است. صد افسوس كه بيش از بيست سال است اين قطع نامه ­ها اجرايي نمی شوند.

 اخيراً خطرات و تهديدات در منطقه اي كه زندگي مي كنيم روبه افزايش است. ما بايد عليه تروريزم بين المللي تلاش هاي خود را متمركز كنيم. در واقع كل دنيا بايد تلاش خود را متمركز نمايد. فقط در اين شرايط مي توانيم بر تروريزم بين المللي غلبه نماييم. موضع اصلي آذربايجان در مبارزه عليه ترورسيم غير قابل تغيير است. آذربايجان به عنوان عضو شوراي امنيت سازمان ملل در سال هاي 2013-2012  در رابطه با صلح و امنيت بين المللي مسائل مهمي را به مذاكره گذاشته و در تقویت همكاري در بخش مبارزه با تروريزم بين الملي پیشرو بوده است.

 می خواهم توجه ويژه داشته باشم به اجلاس سطح عالي كه در ماه  مي 2012 به رهبري آذربايجان در شوراي امنيت در رابطه با موضوع "خطرات به وجود آمده براي صلح و امنيت بين المللي از ناحيه اقدامات تروريستي " برگزار گردید. در پايان اجلاس بيانيه پذيرفته شد و تمامي اشكال و قالب هاي تروريسم محكوم گرديد.

 همكاران محترم،

درياي خزر كه موجب همبستگي ما شده است ثروت همه ما می­ باشد. درياي خزر درياي صلح و همكاري مي باشد و اين چنين نيز باید بماند. حفاظت از اكوسيستم درياي خزر وظيفه عمومي همه كشورهاي ساحلي مي ­باشد. در اين راستا آذربايجان نیز سهم خود را انجام می­ دهد. درياي خزر ذخاير غني از نفت و گاز دارد. بيست سال است كه شركت هاي روسيه و ايران در بكارگيري ذخاير نفت و گاز در بخش آذربايجان درياي خزر شركت کرده و سرمايه­ گذاری هنگفتي می کنند. به نوبه ی خود اشتراک شرکت نفت دولتي آذرابيجان در امور جاری که در قسمت روسيه و ايران درياي خزر انجام مي­ شود مطلوب است.

 قالب سه جانبه براي ارتقاء همكاري ­هاي اقتصادي فرصت­ هاي خوبي را فراهم خواهد ساخت.  روسيه و ايران از شركاي اصلي ما در تجارت مي ­باشند. اطمينان دارم، قالب سه جانبه براي ساختار تجارت كشورهاي ما نيز مفيد خواهد بود. افزايش حجم مبادلات تجاري، سرمايه گذاري متقابل، گسترش فرصت هاي متقابل صادرات براي همكاري اقتصادي از اهميت زيادي برخوردار است. برای همكاري در بخش مالي، بانك و بيمه چشم­ اندازهاي خوبي وجود دارد.

با توجه به امكانات گسترده ي مالي كشورهاي ما، مي­ توانیم درپروژه هاي سرمايه گذاري مشترك کشور های دیگر شركت نماییم.

 براي سرمايه­­ گذاري در آذربايجان شرايط مطلوبي ايجاد شده است. در بيست سال اخير دويست ميليارد دلار سرايه گذاري درآذربايجان انجام شده است. نصف مبلغ مذكور سرمايه ­ي خارجي مي­ باشد. بخش كشاورزي، گردشگري، فناوری های پیشرفته، ظريفيت زيادي براي سرمايه گذاري دارند. درشاخص جهاني توانايي ­هاي رقابت مجمع جهاني اقتصاد داووس، آذربايجان در مكان چهلم جاي گرفته است.

 همكاري در زمينه انرژي الكتريكي با موفقيت انجام مي­ شود. آذربايجان هم با ايران و هم با روسيه خطوط انرژي خود را يكپارچه كرده است. حجم مبادلات انرژي با هر دو كشور سال به سال افزايش مي ­يابد. براساس توافق موجود با روسيه  سيستم انرژي آذربايجان با سيستم يكپارچه انرژي روسيه شروع به کار کرده است. سيستم انرژي دو كشور را خطوط برق رساني " خاچماز-دربند" و"يالاما" به هم متصل می کند. درحال حاضر نيز با ايران از طريق خطوط برق رساني "پارساباد"، "آستارا-آستارا"، "ارس" و "جلفا" مبادله انرژي انجام مي ­گردد. چند روز قبل نيز خط برق ميان ايميشلي و پارساباد به هم متصل شد. همچنين خط برق ميان ماسالي و آستارا در آينده­ اي نزديك بطور كامل مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

 اكنون آذربايجان از كشور وارد كننده ­ي انرژي به كشور صادر كننده­ ي انرژي تبديل شده است. ظرفيت صادرات ما افزايش مي ­يابد. اطمينان دارم، با تلاش مشترك مي ­توانيم به تشكيل كريدور معتبر انرژي نائل شويم. اين كريدور مي ­تواند به مبادله انرژي ميان سه كشور و  ورود به بازارهاي جديد منجر گردد.

 خوشحال هستم كه همكاري قابل اعتمادي در امور حفاظت از مرزها وجود دارد. با ابتكار آذربايجان امسال روساي نهادهاي مرزباني ایران، روسیه و آذربایجان در شهر باكو ملاقات نمودند. عميق شدن همكاري هاي مرزي، آموزش هاي مشترك از جمله در درياي خزر، برنامه هاي مشترك و مبادله اطلاعات عملياتي موجب مستحكم ­تر شدن هرچه بيشتر امنيت كشورهاي ما خواهد شد.

 همكاري در بخش حمل و نقل آينده اي بسيار زيبا و اميدوار كننده دارد. آذربايجان تنها كشوري است در دنيا  كه هم با ايران و هم با روسيه مرز دارد. درحال حاضر ميان روسيه و آذربايجان ارتباط راه آهن وجود دارد. ما قول داديم امسال آذربايجان راه آهن خود را تا مرز ايران گسترش دهد. اميد دارم كه در آينده­ اي نزديك به اين دست آورد خواهيم رسيد. در این اواخر مراسم طمل گزاری ساخت پل راه آهن بر روي رودخانه ­ي ارس در مرز آذربايجان و ايران برگزار شده است. اين پروژه هاي زيرساختي، بخش جداي ناپذير كريدور حمل و نقل "شمال – جنوب" مي ­باشند.

 كريدور حمل و نقل "شمال – جنوب" پروژه­ اي فراملي است كه از اهميت استراتژيك برخوردار مي باشد. در آينده كشورهاي زيادي از اين كريدور استفاده خواهند كرد. اين كريدور بازدهي اقتصادي خيلي بزرگي دارد. از بُعد مدت زمان جهت حمل بارهاي ترانزيتي نيز اين كريدور بسیار مناسب است. اميد دارم كه با تلاش هاي مشترك، به اجرايي شدن اين پروژه خواهيم رسيد.

 باعث شادماني است كه در مورد مسائل ديني و ملي در كشورهاي ما هيچگونه مشكلي وجود ندارد. اين ارزش و ثروتي است كه كشورهاي ما آن را بدست آورده اند.

 در طول قرن ها آذربايجان محل اختلاط اديان، فرهنگ ها و تمدن هاي مختلف بوده است. ما فقط پل ارتباطي جغرافيايي ميان شرق و غرب نيستيم، بلكه پل ارتباطي فرهنگ ­ها نيز مي­ باشيم. در طول تاريخ نمايندگان اديان و فرهنگ هاي مختلف در شرايط صلح و برادري در آذربایجان زندگي كرده اند. چند فرهنگي در آذربايجان روش زندگي مي باشد. آذربايجان كشوري چند مليتي و چند مذهبي است. سال 2016 در آذربايجان، "سال چند مليتي" اعلام شده است.

 آذربايجان از معدود کشورهایی است كه هم در سازمان همكاري اسلامي و هم در شوراي اروپا عضو مي باشد. كشورهاي ما با موفقيت در چارچوب اين سازمان ها همكاري مي ­نمايند.

 همكاران محترم،

قالب همكاري سه جانبه جديد ايجاد شده پتانسيل بزرگي دارد. اين ابتكاري خيلي مهم و جغرافياي سياسي جديدي است. همكاري سه جانبه در خدمت تامين ثبات صلح و امنيت در منطقه خواهد بود. همكاري اقتصادي، همكاري سه جانبه در بخش انرژي، حمل و نقل موجب بهبود وضع رفاه مردم مي­ شود. اين قالب كه پايه ­ي آن را گذاشته ايم در دنياي بين المللي جايگاهي كه لايق آن است را پیدا خواهد کرد.

 ما امروز نمونه اي از حسن همجواري را نشان مي ­دهيم. امروز ثابت مي­ كنيم اگر احترام متقابل باشد، نيت خوب باشد، اگر آرزوهاي ما صادقانه باشد، حتي در منطقه بي ثبات و پر از بحران و مناقشه اي كه داريم هم مي­ توانیم كشورهاي مان را از خطرات حفظ نموده، ثبات را مستحكم ساخته و همكاري را عميق تر نماييم.

 از بذل توجه شما سپاسگزارم.     

*********

 بيانات حسن روحاني رئيس جمهوري ايران

جناب آقای الهام علیف، رییس جمهوری آذربایجان

جناب آقای ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری فدراسیون روسیه،

حضار محترم،

در ابتدا، لازم می‌دانم از رییس جمهوری آذربایجان برای میزبانی و برگزاری این اجلاس مهم قدردانی نمایم.

از آنجایی که براساس اصول و موازین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، توسعه روابط همه‌‌جانبه با کشورهای همسایه از اولویت برخوردار است، جمهوری اسلامی ایران، از هر نوع ایده و ابتکاری برای افزایش تعامل و همکاری با همسایگان استقبال می‌نماید. برگزاری نشست سه‌جانبه سران جمهوری اسلامی ایران، جمهوری آذربایجان و جمهوری فدراسیون روسیه از آنجایی که فرصتی را برای طرح دیدگاه‌ها، تبادل نظرات و پیگیری روابط و مناسبات و در مجموع پیشبرد منافع مشترک فراهم می‌نماید، از منظر جمهوری اسلامی ایران ایده و ابتکاری مثبت و ارزشمند است.

بدون شک، برگزاری چنین نشستی در شرایط کنونی منطقه و جهان، با اتکاء به روابط حسنه سه کشور و اراده موجود برای توسعه و تعمیق هر چه بیشتر روابط، از اهمیتی مضاعف برخوردار است. از آنجایی که این سه کشور همسایه به دلایل مختلف بالاخص موقعیت جغرافیایی و ژئوپلتیکی، با طیف گسترده‌ای از موضوعات، فرصت‌ها، چالش‌ها و برخی تهدیدات مشترک در حوزه‌های سیاسی، ‌اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، فناوری، زیست‌محیطی و غیره مواجه هستند، تعامل و همکاری مشترک آنها بیش از گذشته ضرورت دارد.

ما در جمهوری اسلامی ایران بر این اعتقادیم که در شرایط امروز جهان، یک کشور به تنهایی قادر به مقابله با چالش‌ها و استفاده از فرصت‌ها نبوده و دستیابی به سطح قابل قبولی از صلح، رفاه و توسعه برای مردم هر کشور، نیازمند تعامل و همکاری با سایر کشورها بالاخص کشورهای همجوار و همسایه است. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال سایر کشورها و به طریق اولی کشورهای همسایه مبتنی بر همکاری، هم‌افزایی و یافتن راه‌های دستیابی به منافع مشترک، سود متقابل و در یک کلمه سیاست برد – برد است. در همین چارچوب، مشارکت با کشورهای منطقه و استفاده از مکانیزم گفتگوهای چندجانبه را بسیار مفید، ضروری و کارگشا می‌دانیم.

اشتراکات و علائق تاریخی در کنار قرابتهای فرهنگی، دینی و مردمی این سه کشور، از جمله زمینه‌ها و بسترهای مناسب و در عین حال ظرفیت‌های بالقوه‌ای است که شناسایی و استفاده به موقع و بهینه از آنها می‌تواند موجد فرصت‌های گسترده‌ای برای توسعه روابط سه‌جانبه باشد. ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل اقتصادی، منابع خدادادی و عظیم طبیعی، انرژی و همچنین موقعیت جغرافیایی، بخش دیگری از فرصت‌های موجود برای توسعه روابط و همکاری بین سه کشور مهم و همسایه است.

از سوی دیگر، تروریسم و افراط‌گرایی، ‌دخالت قدرت‌های فرامنطقه‌ای در امور کشورهای منطقه، استفاده سیاسی و ابزاری از عنصر تحریم اقتصادی برای پیشبرد اهداف سیاسی، مشکلات و چالش‌های زیست‌محیطی، مواد مخدر، جدایی‌طلبی، جرایم سازمان یافته، جرایم سایبری و غیره، تهدیدات و چالش‌های مشترکی‌اند که مواجهه و مقابله جدی و کارآمد با آنها، نیازمند همکاری و تعامل هر چه بیشتر این سه کشور است. تحولات سالهای اخیر در جهان و منطقه شاهدی بر این ادعاست که با همکاری، تعامل و درک متقابل می‌توان بر بسیاری از این چالش‌ها فائق آمده و از بسیاری از ظرفیت‌های بالقوه، استفاده بهینه و حداکثری نمود.

روابط دوجانبه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی ظرف چند سال اخیر با تحول مثبت و سازنده‌ای همراه بوده و دو کشور با تأکید بر حسن همجواری و احترام متقابل، گام‌های ارزنده‌ای را برای توسعه روابط برداشته‌اند. در عرصه تلاش برای توسعه هر چه بیشتر روابط تجاری و اقتصادی بین دو کشور می‌توان به امضاء موافقتنامه گمرکی، توافقتنامه فروش برق، توافقتنامه اتصال خطوط راه‌آهن ایران و آذربایجان، قرارداد احداث پل ریلی بر روی رودخانه آستاراچای در مرز ایران و آذربایجان، موافقتنامه ادامه ساخت و بهره‌برداری از سدها و نیروگاههای خداآفرین و قیزقلعه سی و سایر موارد اشاره کرد.

روابط دوجانبه با فدراسیون روسیه نیز با توجه به عزم و اراده رهبران دو کشور، طی دو سال گذشته از روند مطلوبی برخوردار بوده است. همکاری و رایزنی‌ نزدیک جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در چند سال اخیر در مسیر حل موضوع هسته‌ای ایران، رسیدن به توافق با کشورهای عضو گروه 1+5 و اجرای برجام، همچنین همکاری و تعامل مثبت و سازنده این دو کشور در مدیریت بحران سوریه، نمونه و الگوی ارزنده دیگری از تعامل و همکاری منطقه‌ای این دو کشور بوده که می‌تواند به سایر حوزه‌های مشترک و حتی به همکاری‌های سه‌جانبه نیز تسری یابد. به علاوه، امضاء اسناد متعدد پایه از جمله موافقتنامه تسهیل روادید، تشویق و حمایت متقابل از سرمایه‌گذاری، همکاری‌های گمرکی، ایجاد کریدور سبز گمرکی، توافقات در حوزه علوم و فناوری، گسترش تعامل و همکاری بین استان‌ها و مناطق و موارد متعددی از این نوع مؤید آن است که بستر و زمینه‌ها برای جهش در مناسبات تجاری و اقتصادی بین دو کشور بیش از گذشته فراهم شده و می‌توان به آینده‌ای با چشم‌انداز بسیار مثبت امیدوار بود.

از دیدگاه جمهوری اسلامی ایران، تعامل سه کشور ایران، آذربایجان و فدراسیون روسیه در یک فرمت سه‌‌جانبه نه تنها می‌تواند به توسعه و تقویت ظرفیت‌ها و قابلیت‌های بالقوه موجود بین سه کشور در حوزه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی و اقتصادی مساعدت نماید، بلکه می‌تواند با ایجاد هم‌افزایی و همگرایی، فرصت‌های جدیدی را در مقابله با چالش‌های موجود در منطقه فراهم نماید. بدیهی است چنین ترتیباتی، علیه هیچ کشور و یا طرف ثالثی نبوده و صرفاً چارچوبی برای گفتگوهای معطوف به توسعه همکاری‌های منطقه‌ای سه کشور است.

لذا افتخار دارم پیشنهاد نمایم نشست بعدی این اجلاس عالی رتبه در سطح وزرا و سران در جمهوری اسلامی ایران جمهوری اسلامی ایران برگزار شود.

به رغم وجود ظرفیت‌های فراوان و وسیع برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی بین سه کشور همسایه در حوزه‌هایی نظیر انرژی، برق، حمل و نقل، امور بانکی و سرمایه‌گذاری، توریسم، ترانزیت کالا، گمرکات، راه‌آهن، بنادر و کشتیرانی، متأسفانه و به دلایل مختلف هنوز استفاده از این ظرفیت‌ها با مشکلات متنوعی همراه است که برطرف کردن آنها نیازمند آسیب‌شناسی و اراده جدی برای یافتن راههای عملی و اجرایی است.

در این راستا به نظر می‌رسد، تنظیم و تدوین و امضاء اسناد پایه، موافقتنامه‌های سه‌جانبه و غیره از نقش مهم و برجسته‌ای برخوردار است. همچنین از آنجایی که کمیسیون‌های مشترک، متولی انجام این مهم و توسعه و گسترش روابط تجاری و اقتصادی سه کشور هستند و از طرفی وزارت ارتباطات و فناوری جمهوری اسلامی ایران مسئول کمیسیون مشترک با هر دو کشور همسایه، فدراسیون روسیه و جمهوری آذربایجان است، پیشنهاد می‌نمایم، رؤسای کمیسیون مشترک سه کشور نشست یا نشست‌های مشترکی را برگزار نموده و در آن تدوین و امضاء این نوع اسناد و موافقتنامه‌ها و همچنین راههای توسعه همکاری‌ها، انجام سرمایه‌گذاری و اجرای پروژه‌های مشترک سه‌جانبه را بررسی و پیگیری نمایند.

بدون تردید، رشد و توسعه اقتصادی و رفاه اجتماعی کشورها مستلزم استقرار آرامش، صلح، ثبات و امنیت است که امروز منطقه ما بیش از هر زمان دیگری نیازمند آن است. در شرایط کنونی با توجه به ظهور و روند رو به رشد تروریسم و افراط‌گرایی به عنوان یک تهدید جدی منطقه‌ای و جهانی و بر هم زنندة ثبات، امنیت و آرامش، ضروری است، تلاش نماییم تا همه اختلافات و درگیری‌ها در این منطقه از طریق مذاکره و گفتگو و روش‌های مسالمت‌آمیز حل و فصل شده و تمام ظرفیت و توان خود را معطوف مقابله و مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی در سطح منطقه‌ای و جهانی نماییم.

از حسن توجه رؤسای جمهور محترم و سایر حضار تشکر می‌نمایم.

**********

بيانات ولاديمير پوتين رئيس فدراسيون روسيه

 -بسيار ممنون، رئيس جمهور محترم علي اف.

 رئيس جمهور محترم روحاني.

 همكاران ارجمند.

 ابتدا به جهت ابتكار برگزاري این ملاقات سه جانبه من نيز با سخنان چند دقیقه پیش رئيس جمهور ايران در باب تشكر و سپاسگذاري از الهام علی اف هم کلام می شوم.

 آذربايجان و ايران براي روسيه همسايگاني دوست و شركاي مهمي هستند. در نتيجه همكاري هاي مؤثر ما با يكديگر تجربه ارزشمندي بدست آورده­ ايم. قطعا امروز برگ جديدي در روابط خود باز مي كنيم. درقالب سه جانبه فعاليت هاي متقابل خود را آغاز مي­ نماییم. از نظر ما نياز به برگزاري چنين قالبي مبرز است. عامل اصلي در همبستگي سه كشور، آمادگي براي هماهنگ كردن رويكردها به مسائل منطقه ­اي و جهاني و اراده ما بر گسترش همكاري عملي متنوع در بخش تجاري-اقتصادي بعد از اين مي باشد. اين را هم عرض كنم كه تمامي دولت ها در هر صورت با چنين مشكلاتي روبرو مي ­شوند. اين، هم به بحران ادامه دار جهاني اقتصاد و هم به درگيري مرتبط مي ­شود. بحران مذكور براي كشورهاي ما از جهات زيادي به اين دليل مي ­باشد كه درگيري­ در مرزهاي ما و شما به ميزان قابل توجهي وجود دارد. من افغانستان، همچنين شرق ميانه، مناطق بي­ ثبات آن و درگيري ­هاي مسلحانه، مخصوصا تهديدات تروريستي درحال افزايش از طرف داعش،" جبه النصره" و ساير سازمان هاي تروريستي را درنظر مي ­گيرم. تمامي آنها براي ما تهديد جدي مي باشند. خواست مشترك جستجوی راه حل­ هاي اين مشكلات، ضرورت تنظيم كردن روابط متقابل خيلي نزديك كشورهاي ما را مي طلبد. جهات اصلي همكاري سه جانبه در بيانيه اي كه در انتهاي ملاقات سران پذيرفتيم نشان داده شده است.

 مي ­خواهم برخي از مسائلي كه از ديدگاه روسيه اهميت زيادي دارند را متذكر شوم. بطور مثال افزايش تبادل اطلاعات درباره فعاليت هاي سازمان هاي تروريستي بين المللي را متناسب با اهداف می دانیم. اين براي مقابله مؤثر با ترانزيت تروريست­ ها، سلاح و مواد مخدر از اراضي كشورهاي ما ضروري مي­ باشد.

 اميد دارم ، گفتگوهاي سه جانبه درباره مشكلات درياي خزر، در ارتباط با وضعيت حقوقي براساس كنوانسيون جهت سريع تمام شدن كار، شرايطي را فراهم خواهد ساخت. اطمينان دارم امضاء كنوانسيون و عملي ساختن مواد مندرج در آن متناسب با منافع همه پنج كشور ساحلي خزر مي ­باشد.

 در بخش زيرساخت حمل و نقل چشم انداز همكاري اميدوار كننده به نظر مي ­رسد. من ايجاد شاخه غربي كريدور حمل و نقل بين المللي "شمال-جنوب" كه اكنون رئيس جمهور آذربايجان اظهار نمودند را درنظر دارم. در بخش انرژي در وحله اول عملي ساختن پروژه هاي كشف و بكارگيري ذخاير نفت-گاز در منطقه خزر را در اولويت مي­ دانيم. ما آماده جهت مذاكره براي حمل مواد اوليه حاصل شده، همچنين طرح سودمند پاياپاي جهت استفاده مشترك از زيرساخت خط لوله هستيم.

 البته كه افزايش ميزان توجه به مسائل همكاري در بخش فرهنگي، گردشگري، تبادل جوانان و آموزش و ايجاد شرايط براي توسعه روابط مستقيم ميان سه كشور ضروري مي ­باشد.

 اطمينان دارم كه همكاري روسيه، آذربايجان و ايران در آينده در عمل نقش مؤثر متقابلی خواهد داشت و به تمامي مطالبات مردم كشورهاي ما پاسخ خواهد داد. براي توسعه كل منطقه خزر شرايط جديدي ايجاد خواهد كرد.

 همكاران محترم بي شك كارهاي زيادي بايد انجام دهيم و مطمئن باشيد كه روسيه آماده براي كار جدي مشترك مي­ باشد.

 از بذل توجه شما سپاسگزارم.

 ******** 

 رئيس دولتمان به ملاقات سران پايان داد.

 بيانات نهايي رئيس جمهور الهام علي اف

 -سپاسگزارم، ولاديمير ولاديميرويچ.

 همكاران گرامي.

 دقايقي ديگر بيانيه مشترك ملاقات سه جانبه امضاء خواهد شد. اكنون دو روز است كه بر روي بيانيه با جديت كار مي­ شود. دو روز است كه در قالب دو جانبه ملاقات هايي برگزار مي ­شود. ديروز با رئيس جمهوري اسلامي ايران آقاي روحاني، امروز نيز با آقاي پوتين رئيس جمهور روسيه ملاقات داشتم. امروز رؤساي جمهور روسيه و ايران نيز باهم ملاقات كردند. اين ملاقات ها مفهوم خيلي بزرگي دارد. در اصل قالب سه جانبه ايجاد شده بر اساس روابط دو جانبه شكل مي ­گيرد.

 خوشحالم كه روابط آذربايجان با روسيه و ايران و همچنین روابط روسيه با ايران در سطح بسيار بالايي قرار دارد. توسعه روابط اين امكان را فراهم مي ­سازد كه امروز ما درباره قالب يك همكاري جديد نه تنها گفتگو كنيم بلكه آنرا شكل دهيم. بيانيه مشترك كه امروز امضاء خواهد شد اموري كه بايد انجام شود، قصد و نيت ما، موضع مان را و در عين حال ديدگاه ما نسبت به آينده را منعكس مي­ كند.

 منطقه اي كه در آن زندگي مي­ كنيم خيلي پيچيده است، منطقه اي پر از خطر و تهديد مي باشد. صد افسوس كه اين خطرات كم نمي­ شود، رفته رفته بيشتر مي ­شود. در چنين وضعي همكاري سه جانبه براي امنيت منطقه اي شرط اصلي مي­ باشد.

همكاري سه جانبه ­ي روسيه-ايران-آذربايجان از عوامل ثبات در منطقه است. فكر مي ­كنم ما با تلاش هاي مشترك هم كشورهايمان را از خطرات احتمالي حفظ خواهيم كرد و در عين حال به شکل وسیع همكاري در منطقه را عميق تر خواهيم ساخت.

امروز موضوعات مورد مذاكره خيلي گسترده بود. اكنون همكاران بنده در بيانات خود نظرات خود را درباره موضوعات بيان نمودند. البته در آينده روابط سياسي را بيش از پيش بايد مستحكم سازيم. ما همسايه ايم. ما در شرايط حسن همجواري زندگي مي ­كنيم و اين اتحاد را بايد استحكام بخشيم. در عين حال در بخش اقتصاد در جهت افزايش  ظرفيت هاي صادرات، مبادلات تجاري برنامه هاي زيادي درنظر گرفته خواهد شد.  وزراي مربوط به هيئت هاي نماينده در رابطه با اين موضوع اكنون ملاقات كرده اند و به توافقات مشخصي رسيده اند. علي الخصوص براي همكاري در بخش هاي حمل و نقل و انرژي شرايط بسيار خوبي وجود دارد. اين همكاري با تلاش سه كشور ايجاد شده است و كشورهاي زيادي به آن خواهند پيوست. كريدور حمل و نقل "شمال-جنوب" كه ايجاد كرده ايم، هم امنيت كشورهاي ما و هم مطالبات اقتصادي آن را تامين خواهد كرد. من در بيانات بدوي خود تاكيد كردم كه همكاري هاي ما برپايه­ ي روابط صميمانه و نيت صادقانه استوار است. ما نشان مي­ دهيم و ثابت مي­ نماييم كه اين ممكن است. گاهي ميان همسايگان مشكلات و مناقشه هايي وجود دارد. خوشبختانه روابط ميان ما فقط براساس دوستي، تعامل متقابل، احترام متقابل برقرار شده است. ما يكديگر را حمايت مي­ نماييم، يكديگر را باور داريم، به يكديگر اعتماد داريم.

ما هم به منطقه، هم به دنيا قالب بسيار زيبايي از همكاري را به نمايش مي ­گذاريم. اطمينان دارم كه نتايج ملاقات سران بسيار مؤفقيت آميز خواهد بود. تمامي موارد منعكس شده در بيانيه اجراء خواهد شد و بدين ترتيب مردم ما بيش از پيش در شرايط مطلوب امنيت، صلح، رفاه، آسايش زندگي خواهند كرد.

بار ديگر از همكاران خودم سپاسگزاري مي­ نمايم. اينجا تاكيد شد كه مبتكر برگزاري اين ملاقات آذربايجان بوده است. زماني كه من در فوريه امسال طي سفر رسمي در ايران بودم با رئيس جمهور روحاني در مورد اين موضوع گفتگو كردم. از ايشان پاسخ بسيار مثبتي دريافت كردم. سپس با رئيس جمهور پوتين ارتباط برقرار كردم. نظر ايشان نيز بسيار مثبت بود.  بعد از آن وزراي امور خارجه در ماه آوريل در باكو ملاقات كردند و براي برگزاري ملاقات سران با جديت تمام تلاش نمودند.

بيانيه­ ي مشتركي كه امضاء خواهيم كرد يك سند خيلي مهم سياسي مي ­باشد. ملاقات امروز، يك ملاقات تاريخي است. چرا که این هم بر اساس تاریخ می باشد و هم بر اساس قرن ها زندگی کنار یکدیگر، درعين حال اين در تاريخ براي اولين بار اتفاق افتاده است. اطمينان دارم اين ملاقات تداوم خواهد داشت و همكاري هاي كشور ما بعد از اين عميق تر خواهد شد.

اكنون خواهشمندم مراسم امضاء اسناد را آغاز نماييم.  

********

سپس الهام علي اف رئيس جمهور آذربايجان، حسن روحاني رئيس جمهور ايران و ولاديمير پوتين رئيس جمهور روسيه بيانيه­ ي مشترك ملاقات سران را امضاء نمودند.

 *********

رئيس جمهور الهام علي اف فرمود: جناب آقاي روحاني رئيس جمهوري اسلامي ايران پيشنهاد مي­ كنند ملاقات بعدي در ايران برگزار گردد. به جهت اين پيشنهاد سپاسگزاريم و با كمال ميل نوبت بعدي در كشور برادر دوباره ملاقات مي­ كنيم. بسيار متشكرم جناب رئيس جمهور.

بدين ترتيب ملاقات سران امروز به اتمام رسيد. بارديگر سپاسگزارم، براي همه شما آرزوي مؤفقيت دارم. متشكرم.